In deze paragraaf wordt de financiële robuustheid van de gemeente weergegeven. Onder weerstandsvermogen wordt in algemene zin verstaan: de mogelijkheid om tegenvallers op te vangen.

Het weerstandsvermogen gaat in op de relatie tussen:

Beschikbare weerstandscapaciteit
De middelen en mogelijkheden waarover de gemeente beschikt om niet begrote kosten te dekken.
Benodigde weerstandscapaciteit

Risico’s waarvoor geen maatregelen zijn getroffen en die van materiële betekenis kunnen zijn voor de financiële positie van de gemeente. Het betreft risico’s die eenmalig onverwacht kunnen optreden en geen normale bedrijfsvoeringsrisico’s zijn.

Weerstandsvermogen en risicobeheersing

Beleid

Beleid betreffende de weerstandscapaciteit en de risico’s
In de raadsvergadering van 26 november 2012 heeft de raad de ‘Nota risicomanagement en weerstandsvermogen’ vastgesteld. In deze nota wordt uitvoerig ingegaan op het wettelijk kader, de inventarisatie van de risico’s en de weerstandscapaciteit. De beleidsconclusies hieruit zijn als volgt:

De gemeenteraad wordt via de planning- en control documenten geïnformeerd over de 10 belangrijkste risico’s, de beschikbare weerstandscapaciteit en de ratio van het weerstandsvermogen. Tussentijds zal de raad worden geïnformeerd, indien nodig via raadsvoorstellen, bij projecten (> € 200.000,-) waar relevante risico’s worden gelopen;
De ‘Nota risicomanagement en weerstandsvermogen’ wordt als basis gehanteerd voor de opstelling van de verplicht voorgeschreven paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing in de meerjarenprogrammabegroting en de jaarrekening;
Voor de berekening van de beschikbare weerstandscapaciteit worden de reserve grondexploitatie, de onbenutte belastingcapaciteit en de stille reserves buiten beschouwing gelaten;
Uitgegaan wordt van een gewenste minimale score voor de ratio weerstandsvermogen van ‘voldoende’ (ratio > 1);
Als de ratio weerstandsvermogen door de toename van risico’s onder de 1 uitkomt zal ofwel de beschikbare weerstandscapaciteit worden aangevuld ofwel extra inspanningen worden gedaan om de benodigde weerstandscapaciteit terug te brengen. In deze situatie zal het college voorstellen doen aan de gemeenteraad die ervoor moeten zorgen dat het weerstandsvermogen weer op het gewenste niveau komt.

In deze begroting heeft een actualisatie plaatsgevonden van de weerstandscapaciteit, de risico’s en het weerstandsvermogen.

Weerstandsvermogen en risicobeheersing

Ontwikkelingen

Weerstandsvermogen en risicobeheersing

Inventarisatie risico's en methodiek

Inventarisatie van de risico’s (benodigde weerstandscapaciteit)
Hoewel zorgvuldig is geprobeerd om alle risico’s in beeld te brengen, kan het voorkomen dat een risico niet is opgenomen. Zoals eerder genoemd is risicomanagement een dynamisch proces en voortschrijdend inzicht zorgt voor een steeds vollediger beeld.

Het is onmogelijk en onwenselijk om te sturen op alle geïdentificeerde risico’s. Door de risico’s te kwantificeren wordt de lijst geordend. Op deze manier ligt de focus op de risico’s, die de grootste impact op de organisatie hebben. Zowel de kans dat een risico zich manifesteert als de impact die het risico met zich meebrengt moet worden bepaald.

We maken een inschatting van de waarschijnlijkheid dat het risico daadwerkelijk optreedt. Vervolgens maken we een schatting van het bedrag dat de gemeente kwijt is indien het risico optreedt. Het kwantificeren van risico’s is een proces van taxeren en heeft daarmee altijd in bepaalde mate een subjectief karakter.

Voor zowel de bepaling van een kans als het financieel gevolg wordt een indeling in 5 risicoklassen gehanteerd:

Klasse	Kans (waarschijnlijkheid)	Klasse gemiddelde (%)
1	Eén keer per 10 jaar of minder (1-20%)	10%
2	Eén keer per 5 à 10 jaar (21-40%)	30%
3	Eén keer per 2 à 5 jaar (41-60%)	50%
4	Eén keer per 1 à 2 jaar (61-80%)	70%
5	Eén keer per jaar of vaker (81-100%)	90%

Klasse	Financieel gevolg (€)	Klasse gemiddelde (€)
1	< 50.000	25.000
2	50.000 – 200.000	125.000
3	200.000 – 500.000	350.000
4	500.000 – 1.000.000	750.000
5	> 1.000.000	-

Met behulp van de risicoscore rangschikken we de risico’s en wordt inzichtelijk welke risico’s een hoge prioriteit hebben. Op basis van de score ‘kans’ (1 t/m 5) en de score ‘financieel gevolg’ (1 t/m 5) wordt de impact van het risico bepaald. Hiervoor worden de klassen van kans en gevolg vermenigvuldigd volgens onderstaande formule:

Risicoscore = inschaling klasse ‘Kans’ x inschaling klasse ‘Financieel gevolg’

Uit figuur 1 blijkt dat risicoscores vanaf 15 de hoogste prioriteit krijgen en risico's met een score tussen 1 en 5 de laagste prioriteit. Uit figuur 2 blijkt dat er één risico is waarbij de beheersmaatregelen de hoogste prioriteit krijgen. Dit risico staat bovenaan in de top 10 van risico's.

Om de uiteindelijke risicowaarde te berekenen wordt het kans percentage vermenigvuldigd met het financiële gevolg. De risicowaarde is het uiteindelijke bedrag per risico dat wordt meegeteld in de benodigde weerstandscapaciteit. Om de risicowaarde te berekenen wordt de volgende formule gehanteerd:

Risicowaarde = percentage ‘Kans’ x ‘Financieel gevolg’

Voor het overgrote deel van de risico’s geldt deze moeilijk te kwantificeren zijn. De waardes van kans en gevolg zijn namelijk nooit exact te bepalen. Hiervoor wordt het klasse gemiddelde aangehouden.

Het totaal aan risicowaarden vormt de benodigde weerstandscapaciteit. Omdat niet alle risico’s zich tegelijk manifesteren, wordt hierbij gerekend met een zekerheidspercentage van 90%.

Weerstandsvermogen en risicobeheersing

Top 10

Risico		Score	Risicowaarde
1	Algemene uitkering gemeentefonds	4 x 3 = 12	245.000
2	Attero - compensatieovereenkomst	2 x 4 = 8	225.000
3	Dienst Dommelvallei	4 x 3 = 12	146.748
4	Inkoop en aanbesteding	5 x 2 = 10	112.500
5	Participatiewet	2 x 3 = 6	105.000
6	Fiscaliteit	2 x 3 = 6	105.000
7	Crisisbeheersing	2 x 5 = 10	100.000
8	Toename aanvragen bijzondere bijstand	4 x 2 = 8	87.500
9	VPB	4 x 2 = 8	87.500
10	Wet bescherming persoonsgegevens	1 x 5 = 5	82.000
Subtotaal top 10			1.396.248
Overige risico's			733.742
Totaal			2.129.990
Totaal o.b.v. zekerheidspercentage (90%)			1.916.991
Risico's onvoorzien			250.000
Totaal			2.166.991

Wijzigingen top 10
Participatiewet
Dit risico is verlaagd van € 315.000,- naar € 105.000,-. In de toelichting zal hier verder op in worden gegaan. In de top 10 zijn geen nieuwe risico’s opgenomen echter door de wijziging van het risico op de Participatiewet zijn enkele risico’s van plaats gewijzigd.

Top 10 risico's

1. Algemene uitkering gemeentefonds
Via circulaires worden we enkele malen per jaar (meestal mei en september) geconfronteerd met aanpassingen in de totale ontvangsten vanuit het gemeentefonds. De afspraak tussen het Rijk en de gemeenten is dat een systematiek wordt gehanteerd van 'samen de trap op, samen de trap af'. Indien het Rijk gaat bezuinigen wordt er ook minder geld in het gemeentefonds gestort ('samen de trap af').
Schommelingen in de algemene uitkering kunnen problemen veroorzaken voor het sluitend krijgen van de begroting. Op de hoogte van de algemene uitkering kan geen invloed worden uitgeoefend. in 2018 bedraagt ca. € 48,7 miljoen, waarvan ca. € 15,1 miljoen voor integratie uitkeringen sociaal domein (de drie decentralisatie uitkeringen) en ca. € 33,6 miljoen voor de overige taken. Voor het lopende of het eerstvolgende begrotingsjaar kunnen zich behoorlijk grote mutaties voordoen. De risico's voor de uitkeringen van het sociaal domein worden meegenomen in het risico met betrekking tot de transities.

Beheersmaatregel
De algemene uitkering maakt integraal onderdeel uit van de begroting. De schommelingen worden op het eerst volgende moment binnen de exploitatie verwerkt om deze sluitend te houden. Een buffer van bijvoorbeeld een jaar zou de schommelingen structureel op kunnen vangen.

2. Attero - compensatieovereenkomst
De Brabantse gewesten en gemeenten hebben over contractjaar 2015 en 2016 aanzienlijk minder afval aangeleverd. Attero heeft AZN recent medegedeeld dat zij over 2016 niet aan haar aanleververplichting op grond van de Verwerkingsovereenkomst kan voldoen als zij vanuit de Brabantse gewesten en gemeenten te weinig afval aangeleverd krijgt. AZN heeft Attero bericht dat Attero op grond van de Verwerkingsovereenkomst verplicht is om de door AZN geleden schade te vergoeden. Voor 2015 hanteerde AZN overigens hetzelfde standpunt. Brabantse gewesten en gemeenten hebben in het verleden geweigerd om het suppletietarief aan Attero te vergoeden. Attero wil een tweede gang naar het NAI voorkomen, waardoor Attero op voorhand verzoekt om de bevestiging dat zij over het contractjaar 2015 instemmen met de voorgestelde facturen en over het contractjaar 2016 in ieder geval een suppletietarief of het bijzonder verwerkingstarief zullen voldoen. Er loopt een rechtszaak waaruit tot op heden nog geen uitspraak is geweest.

Beheersmaatregel
Voor de jaren 2015 en 2016 houden de gemeenten zich op het hetzelfde standpunt betreft “beschikbaar afval”. In de gevoerde arbitrage hebben arbiters het standpunt van de gewesten en de gemeenten gevolgd. Dat Attero een procedure tot vernietiging van dit vonnis is gestart, doet daar niet aan af. Het oordeel van de arbiters is hetgeen thans rechtens geldt tussen partijen. Het voorgaande betekent dat de VvC-ASB namens de gewesten en gemeenten Attero aangegeven heeft niet te zullen voldoen aan het verzoek van Attero om over het contractjaar 2015 in te stemmen met de te factureren bedragen. Attero dient voor het lopende contractjaar 2016 dan ook al het beschikbare brandbare afval aan te wenden ter suppletie van het te verwachten tekort. De gewesten en gemeenten zullen dus ook niet aan het verzoek van Attero voldoen om op voorhand te verklaren dat zij over het contractjaar 2016 een suppletietarief dan wel het bijzondere verwerkingstarief zullen voldoen.

3. Dienst Dommelvallei
De samenwerking op het gebied van bedrijfsvoering en dienstverlening verloopt via de Gemeenschappelijke Regeling Dienst Dommelvallei. Op basis van de vastgestelde begroting van Dienst Dommelvallei wordt financieel bijgedragen aan de dienst. Hierbij zijn ook aannames gemaakt met betrekking tot te realiseren efficiency. Omdat Dienst Dommelvallei geen eigen reserves heeft worden de risico’s van de dienst betrokken bij de risicowaarde van de drie deelnemende gemeenten.

Beheersmaatregel
Via een begroting, jaarrekening en rapportages (Dommelvallei) worden de ontwikkelingen periodiek en intensief gevolgd. Eventuele effecten kunnen rechtstreeks verwerkt worden in de eigen begroting. Daarnaast is sprake van deelname in het bestuur van Dienst Dommelvallei. De risico's van Dienst Dommelvallei zijn, voor zover mogelijk, inzichtelijk gemaakt en beheersmaatregelen zijn geformuleerd.

4. Inkoop en aanbesteding
Dit is het gevolg van het niet juist hanteren van de aanbestedingsplicht kan een marktpartij rechtsmiddelen aanwenden tegen een gunningsbesluit. Dit leidt tot een vertraging met zowel financiële als juridische gevolgen. Niet rechtmatige inkopen kunnen bovendien leiden tot een afkeurende verklaring (rechtmatigheid) bij de jaarrekening. Hierdoor bestaat de kans op negatieve publiciteit. Door het niet juist toepassen van de mogelijkheden worden de voordelen van het aanbesteden niet benut.

Beheersmaatregel
Na de inwerkingtreding van de Aanbestedingswet 2012 is bij de implementatie daarvan veel voorlichting gegeven, de procedure uitvoering beschreven en checklists opgesteld. Elke inkoop gebeurt in beginsel vanuit het principe materiedeskundige (beleidsambtenaar), inkoper (Bizob) en een jurist. Dit is afhankelijk van de inkoopwaarde en/of potentiële risico’s die met de inkoop gepaard gaan. Vragen kunnen zowel aan Bizob als aan het cluster Juridische Zaken & Kabinet gesteld worden.
Inkoop en Aanbesteding is onderdeel van de verbijzonderde interne controle. Hierbij worden zowel procesgerichte (deelwaarneming) als gegevensgerichte (inkoopanalyse) controles uitgevoerd. Fouten en/of verbetervoorstellen worden teruggekoppeld. Als gevolg van de gewijzigde EU-richtlijnen is de Aanbestedingswet 2012 gewijzigd. Op 18 juli 2017 is het inkoopbeleid, met inbegrip van het inkoophandboek en -procedures, vastgesteld. Daarbij zijn - overeenkomstig de landelijke en regionale lijn - de drempels voor de interne procedures vereenvoudigd waardoor het risico op het niet goed volgen van intern beleid verder is verkleind.

5. Participatiewet
De uitvoering van de Participatiewet is per 2016 neergelegd bij Senzer via een Gemeenschappelijke Regeling. De financiering hiervan is daarin geregeld. Hierin is ook de financiering van Senzer geregeld via het solidariteitsprincipe, waarbij een bandbreedte geldt van +5% en -5% van het totale bestaand van de Participatiewet ter dekking van de uitvoeringskosten van Senzer.

Beheersmaatregel
Door de collectieve inbreng vanuit de deelnemende gemeenten wordt het financiële risico al deels afgedekt. Door de te verwachten stijging van het uitkeringsbestand voor de komende periode blijft echter een risico voor de individuele gemeenten reëel.

6. Fiscaliteit
De gemeente is aansprakelijk voor fouten in loonbelastingopgaven, BTW aangiften, opgave BTW compensatiefonds en de WKR. Bovendien kan de gemeente aansprakelijk worden gesteld voor belastingschulden van andere bedrijven op basis van inleners of ketenaansprakelijkheid.

Beheersmaatregel
Met het oog op de ontwikkelingen rondom 'Horizontaal Toezicht' met de Belastingdienst wordt er gewerkt aan een 'Tax Control Framework'. Inmiddels zijn er gesprekken geweest met de belastingdienst en de accountant om verdere stappen te zetten in de inrichting.

7. Crisisbeheersing
Iedere gemeente kan te maken krijgen met incidenten, die de status van een crisis krijgen. Deze kunnen plaatsvinden zowel in het fysieke als het sociale domein. Ook kunnen crises lokaal, regionaal of bovenregionaal van karakter zijn

Beheersmaatregel
Door adequate maatregelen kunnen de effecten van een crisis beperkt worden. Lokale en regionale crisisorganisaties voorzien daarin, wat zich uit in crisiscoördinatie en -organisatie. Goede informatie-voorziening, opleidingen en oefenen zijn daarbij randvoorwaarden voor succes. Implementatie van verbeterpunten uit evaluaties zorgen steeds voor verdere professionalisering van de crisisorganisatie. Daarnaast wordt ruim ingezet op preventie en preparatie om aan de voorkant crises te voorkomen. Met de transities is de gemeente verantwoordelijk geworden voor veel zorgtaken. Hierdoor kan de gemeente vaker partij zijn wanneer een crisis in het sociale domein zich voordoet.

8. Toename aanvragen bijzondere bijstand
Het aantal aanvragen schuldhulpverlening is stabiel, maar er is wel een stijging van het aantal ex-zelfstandige dat een beroep doet op schuldhulpverlening. De advieskosten hiervan liggen hoger dan bij particulieren.

Beheersmaatregel
Er worden vrijwilligers (schuldhulpmaatjes) ingezet. Daarnaast wordt meer eigen personeel ingezet om kosten te besparen en doorlooptijden te verkorten. Inmiddels is het risico nihil, het aantal meldingen is al enige tijd onveranderd en er zijn geen aanvragen van zelfstandigen meer geweest.

9. Vennootschapsbelasting (Vpb)
Met ingang van 1 januari 2016 is de Wet modernisering Vpb-plicht overheidsondernemingen in werking getreden. Dit houdt in dat over het boekjaar 2016 een fiscale aangifte moet worden ingediend. De aangifte wordt in 2 gedeeltes opgevoerd. Voor 1 mei 2017 de voorlopige aangifte en voor de definitieve aangifte wordt uitstel aangevraagd (uitstel tot juni 2018). In 2015 en 2016 zijn, met een adviesbureau, impactanalyses uitgevoerd en besproken met de belastingdienst. De belastingdienst heeft op de onderdelen waarvoor Vpb-plicht aan de orde is nog geen uitspraak gedaan over de uitgangspunten voor de aangifte. Dit betreft het onderdeel grondexploitaties. Op basis van de nu bekende uitgangspunten hebben we de voorlopige aangifte gedaan. Deze wordt besproken met de belastingdienst. De conclusies/aanbevelingen van de belastingdienst worden in de definitieve aangifte verwerkt. Dit kan het risico inhouden dat de voorlopige aangifte afwijkt van de definitieve aangifte.

Beheersmaatregel
Verdere vervolgstappen vooruitlopend op het oordeel van de belastingdienst op het afstemmingsverzoek kunnen nog niet worden genomen. Hierdoor hebben we opgenomen dat dit risico een keer per 1 à 2 jaar voorkomt.

10. Wet bescherming persoonsgegevens
Op 1 januari 2016 is de wet meldplicht datalekken in werking getreden. Gemeenten slaan allerlei persoonsgegevens op. Deze persoonsgegevens zijn vertrouwelijk en mogen vaak niet openbaar worden gemaakt. Gebeurt dit toch dan is er sprake van een datalek. Voorbeelden hiervan zijn verlies van een USB-stick, een tablet of een laptop. Deze informatiedragers bevatten vaak vertrouwelijke informatie. Wanneer zoiets gebeurt moet er melding worden gedaan bij de Autoriteit Persoonsgegevens (AP). Gebeurt dit niet of niet tijdig, dan kan de AP een bestuurlijke boete van maximaal € 820.000,- opleggen.

Beheersmaatregel
Via intranet zijn medewerkers geïnformeerd over de wet Meldplicht Datalekken en wat een medewerker moet doen als hij/zij een datalek constateert. Een datalek moet gemeld worden aan de privacy beheerder. De privacy beheerder beoordeelt of het datalek gemeld moet worden bij het College Bescherming Persoonsgegevens (CPB). Daarnaast wordt er gewerkt aan een procedure om te borgen dat de meldingen juist en tijdig worden gedaan en worden vastgelegd.

Weerstandsvermogen en risicobeheersing

Inventarisatie beschikbare weerstandscapaciteit

Inventarisatie van de beschikbare weerstandscapaciteit
De beschikbare weerstandscapaciteit is de verzamelterm van al die bronnen waaruit niet voorziene financiële tegenvallers bekostigd kunnen worden.

Incidentele weerstandscapaciteit	Begroting 2018
Algemene reserve	6.359.099
Inkomensreserve	6.000.000
Vrij aanwendbare bestemmingsreserves	2.023.000
Stille reserves	-
Structurele weerstandscapaciteit
Post onvoorzien	77.500
Totale weerstandscapaciteit	14.459.599

Weerstandsvermogen
Er wordt uitgegaan van een gewenste minimale score voor de ratio weerstandsvermogen van ‘voldoende’ (ratio ≥ 1). Deze verhouding wordt bepaald door de volgende ratio:

Ratio weerstandsvermogen	=	Beschikbare weerstandscapaciteit
		Benodigde weerstandscapaciteit

De ratio weerstandsvermogen wordt als volgt vastgesteld:

Ratio weerstandsvermogen	=	€ 14.459.599,-	=	6,67
		€ 2.166.991,-

De gemeenteraad heeft op 26 november 2012 via de “Nota risicomanagement en weerstandsvermogen” besloten om voor de berekening van de beschikbare weerstandscapaciteit de onbenutte belastingcapaciteit buiten beschouwing te laten. De onbenutte belastingcapaciteit voor 2017 is berekend en bedraagt: € 5.397.013,-. Indien bij de berekening toch rekening wordt gehouden met het effect van de onbenutte belastingcapaciteit, dan neemt de ratio toe met 2,49.

Wij concluderen dat het weerstandsvermogen van de gemeente met een weerstandsratio van 6,67 ruimschoots toereikend is om de risico’s op te vangen.

Echter de beschikbare weerstandscapaciteit bestaat voor een groot gedeelte uit de inkomensreserve en deze kan niet zonder consequenties worden aangewend. Als alleen naar de primaire buffers (algemene reserve + post onvoorzien) wordt gekeken, bedraagt de weerstandsratio 2,97 (€ 6.359.099,- / € 2.166.991,-).

Weerstandsvermogen en risicobeheersing

Financiële kengetallen

Financiële kengetallen
Een aantal kengetallen wordt berekend door bedragen genoemd op de balans, namelijk "Netto schuldquote", "Netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen" en "Solvabiliteitsratio". Voor de realisatie 2016 is uitgegaan van de balans zoals opgenomen in de jaarrekening 2016. De kengetallen voor de begroting 2017 zijn overgenomen uit de meerjarenbegroting 2017-2020. De verschillen tussen de realisatie 2016 en de begroting 2017 tot en met 2021 worden veroorzaakt door ofwel wijzigingen in de balansposten ofwel een wijziging in de totale baten. Wijzigingen in de balansposten zijn ontstaan door nieuwe prognoses die zijn gemaakt voor de staten activa, voorraden, geldleningen en reserves en voorzieningen.

Omschrijving	Realisatie 2016	Begroting 2017	Begroting 2018	Begroting 2019	Begroting 2020	Begroting 2021
Netto schuldquote	61%	78%	65%	58%	52%	47%
Netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen	42%	54%	47%	41%	37%	34%
Solvabiliteitsratio	33%	32%	34%	34%	33%	34%
Grondexploitatie	27%	23%	20%	8%	-2%	-12%
Structurele exploitatieruimte	2%	0%	1%	0%	1%	1%
Belastingcapaciteit	71%	72%	73%	73%	73%	73%

Geconcludeerd mag worden dat de financiële weerbaarheid- en wendbaarheid van de gemeente goed is. Dit blijkt ook uit de weerstandsratio van ruim 6. Hieronder volgt per kengetal een korte toelichting:

Netto schuldquote
“Geeft inzicht in het niveau van de schuldenlasten ten opzichte van de eigen middelen en zodoende een indicatie in welke mate de rentelasten en aflossingen op de exploitatie drukken.
Omdat er bij leningen onzekerheid kan bestaan of ze allemaal worden terugbetaald, wordt bij de berekening van de netto schuldquote onderscheid gemaakt door het kengetal zowel inclusief als exclusief de doorgeleende gelden te berekenen. Op die manier wordt duidelijk wat het aandeel van de verstrekte leningen in de exploitatie is én wat dat betekent voor de schuldenlast.”
De netto schuldquote van Geldrop-Mierlo is lager dan 100% en mag als goed worden betiteld.

Solvabiliteitsratio
“Geeft inzicht in de mate waarin de gemeente in staat is aan zijn financiële verplichtingen te voldoen.
Onder de solvabiliteitsratio wordt het eigen vermogen als percentage van het balanstotaal verstaan.”
Een solvabiliteit van 50% en hoger kan als voldoende worden aangemerkt. Het percentage van 34% kan als matig worden beoordeeld. Dit wordt veroorzaakt doordat de gemeente Geldrop-Mierlo (in het verleden) relatief veel vaste geldleningen heeft opgenomen. Vanwege de lange looptijd ervan is de verwachting dat dit percentage in de komende jaren niet drastisch zal veranderen.

Grondexploitatie
“Geeft weer hoe de waarde van de grond zich verhoudt tot de totale (geraamde) baten.”
Dit kengetal geeft alleen een indicatie, de paragraaf “Grondbeleid” geeft een geprognosticeerd inzicht in de stand van zaken. Het negatieve percentage in 2020 en 2021 wordt veroorzaakt door toekomstige winstneming.

Structurele exploitatieruimte
“Is van belang om te kunnen beoordelen welke structurele ruimte de gemeente heeft om de eigen lasten te dragen, of welke structurele stijging van de baten of structurele daling van de lasten daarvoor nodig is.”
Een positief percentage betekent dat de structurele baten toereikend zijn om de structurele lasten (waaronder de rente en aflossing van een lening) te dekken.

Belastingcapaciteit
“Geeft inzicht hoe de belastingdruk zicht verhoudt ten opzichte van het landelijke gemiddelde.”
De woonlasten binnen de gemeente zijn 27% lager dan het landelijk gemiddelde.

Paragraaf

Weerstandsvermogen en risicobeheersing